Het Spaarne Stroomt – Museum Haarlem

Multimedia kunstenaar Stefan de Groot maakt voor Museum Haarlem het kunstwerk ‘Het Spaarne Stroomt’. Het is een film met meer dan 100 aquarel schilderijen op de muziek van Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh.

Het Spaarne Stroomt levend aquarel voor Museum Haarlem

Opdracht

Laura van der Wijden, directeur Museum Haarlem, vroeg Stefan de Groot om een kunstwerk te maken ter afsluiting van de tentoonstelling ‘Allemaal Haarlemmers’. De tentoonstelling ‘Allemaal Haarlemmers’ vertelt het verhaal over Haarlem van de afgelopen 1.000 jaar. De nadruk ligt op de mensen die in Haarlem hebben gewoond en nog steeds wonen. De rijke Haarlemse geschiedenis wordt in negen ruimtes verteld aan de hand van objecten. Het kunstwerk ‘Het Spaarne Stroomt’ op muziek van Boudewijn de Groot & Lennaert Nijgh is een positieve afsluiting van de tentoonstelling.

Concept

Aanvankelijk was het idee om duizend jaar Haarlem te vatten binnen 4 minuten. Dit was niet haalbaar.  Eerst maakte Stefan de Groot een concept  over de laatste vijftig jaar van Haarlem. De nadruk ligt op kunst en cultuur. De rode draad in ‘Het Spaarne Stroomt’ is het Spaarne, het is de levensader van Haarlem. De teksten van Lennaert Nijgh van het lied ‘Het Spaarne’ dienen als leidraad. 

Script

Ten tweede schreef De Groot een script met beeldende beschrijvingen van alle locaties en kunstenaars die te zien zouden zijn. Na goedkeuring van Museum Haarlem werd voor het kunstwerk een passende stijl gekozen.

Stijlkeuze

Omdat de hele film over de rivier het Spaarne gaat koos De Groot voor een aquarel stijl om het water element van de film te benadrukken. Vervolgens maakte hij een concept schilderij in aquarel. De schilderijen werden in zwart-wit geschilderd met de steunkleur rood. Dezelfde kleur als het Wapen van Haarlem.

Onderzoek

Ten eerste werd er onderzoek gedaan op locatie. Daarnaast werd er onderzoek gedaan naar het verleden van Haarlem in het Noord-Hollands Archief. In het kunstwerk moesten ook prominente Haarlemse kunstenaars te zien zijn. Om een volledig beeld te krijgen van de kunstenaars werd er gekozen voor personen uit meerdere generaties. Evident is dat de makers van het lied ‘Het Spaarne’, Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh, een prominente plek zouden krijgen in de film. Voor Lennaert Nijgh werd passend beeldmateriaal gezocht van de kotter de UK114. Voor Boudewijn de Groot werd er gezocht naar beeldmateriaal uit de jaren zeventig. Voor alle andere kunstenaars werd er intensief onderzoek gedaan naar beeldmateriaal en achtergrond informatie.

Schilderijen

De aquarel schilderijen zijn op papier en de iPad geschilderd. Voor het digitaal schilderen ontwikkelde Stefan de Groot een aquarel penseel die alle eigenschappen heeft van een echt penseel. In het concept schilderij ontwikkelde hij een werkbare methode om in een korte tijd van 2 maanden meer dan honderd aquarellen te vervaardigen. Alle aquarellen werden in meerdere lage geschilderd en via software in diepte gebracht met een parallax effect. 

Animaties

De animaties in de film werden in dezelfde aquarel stijl geschilderd om een naadloos geheel te krijgen. Voor de animatie van animator Gerrit van Dijk werd een rotoscoop techniek toegepast. Rotoscope is een animatietechniek waarin filmbeelden wordt overgetrokken en bewerkt. Andere elementen zoals special effects werden beeldje voor beeldje geanimeerd in aquarel. 

Filmtechnieken

Voor de opening scène en de eind scène werden er filmbeelden geschoten van water en inkt effecten die samen werden gevoegd met de aquarellen. Er werden tevens beelden gefilmd voor de rotoscope animaties. Met behulp van een green screen werden beelden gefilmd van een schilderend penseel. Er werden geluidseffecten opgenomen van water, kwasten en soundscapes van Haarlem. Alle losse aquarel schilderijen, animaties, filmbeelden en geluidseffecten werden met compositing en editting samengebracht. 

Trailer

Stefan de Groot maakte een teaser trailer van ‘Het Spaarne Stroomt’ voor de social media van Museum Haarlem. De teaser trailer werd geplaatst op het YouTube kanaal van het museum.

Audiovisueel

Middels een Short Throw Beamer wordt de film geprojecteerd in de laatste ruimte van de tentoonstelling ‘Allemaal Haarlemmers’ De beamers en audio werden verzorgd door Edwin Teunissen van Technodesk Audiovisuele technieken.

‘Het Spaarne Stroomt’ zal de komende 5 jaar te zien zijn in de tentoonstelling ‘Allemaal Haarlemmers’

Het Spaarne Stroomt
Tentoonstelling: Allemaal Haarlemmers
Opdrachtgever: Museum Haarlem
Producent: Museum Haarlem
Locatie: Groot Heiligland 47, Haarlem
Realisatie: 1 juli 2020
Status: vaste opstelling

Colofon
Uitvoering: Stefan de Groot
Muziek: Boudewijn de Groot
Teksten: Lennaert Nijgh
Techniek: Technodesk Audiovisuele Projecten