Ontwerp BUNKERS tentoonstelling Zandvoorts Museum

Ontwerp BUNKERS tentoonstelling Zandvoorts Museum

Stefan de Groot maakte het ontwerp BUNKERS tentoonstelling Zandvoorts Museum.De tentoonstelling BUNKERS: Het verborgen verleden van Zandvoort  is te zien van 8 maart t/m 30 juni 2024.

Concept Bunkers

Zandvoorts Museum vroeg Stefan de Groot om een tentoonstelling te maken  over bunkers. Na meerdere besprekingen maakte hij een concept voor de tentoonstelling: ‘BUNKERS: Het verborgen verleden van Zandvoort’. Bunkers zijn in Zandvoort onder het zand verstopt. Het is een metafoor voor de geschiedenis van Zandvoort tijdens de Tweede Wereldoorlog. De geschiedenis is weggestopt. Dit was de basis van het concept voor de tentoonstelling. Het verhaal werd verstopt in de tentoonstelling. Eerst deed De Groot onderzoek naar de geschiedenis van Zandvoort  Daarna maakte hij een indeling van de tentoonstelling. Het moest een immersieve tentoonstelling worden, waarin het verhaal werd verteld  aan de hand van objecten, foto’s, interactieve kaarten, 3D animaties en documentaires. De tentoonstelling begint in het heden en gaat terug in de tijd. Het heden is kleurrijk met de weelderige natuur van de duinen, tegenover het donkere verleden in zwart-wit.

Subsidie

Op basis van het concept werd daarna een projectplan geschreven en een budget gemaakt. Met dit projectplan werd subsidie aangevraagd bij fondsen. De volgende fondsen ondersteunen de tentoonstelling: Mondriaan Fonds, J.C. Ruigrok Stichting, Fonds voor Cultuurparticipatie, Het Cultuurfonds en het VSB fonds.

Onderzoek

Na de goedkeuring van de fondsen werd er uitvoerig onderzoek gedaan. Stefan de Groot en Anne Marion Cense raadpleegden meerdere archieven in het binnen- en buitenland. Krantenartikelen, boeken en losse documenten werden vergeleken om een eenduidig verhaal te schrijven en de juiste foto’s, kaarten en filmfragmenten te vinden. 

Posterontwerp Bunkers

Stefan de Groot maakte meerdere ontwerpen voor de poster van de tentoonstelling. Via Social Media werd het uiteindelijke ontwerp gekozen. Daarna werd deze gebruikt voor het persbericht, tezamen met fotomateriaal voor print en internet. 

Vormgeving tentoonstelling

Voor de vormgeving van de tentoonstelling werd het concept als basis genomen. Eerst maakte Stefan de Groot een huisstijl voor het kleurgebruik en lettertypes. Vervolgens maakte hij een verdeling tussen de zaalteksten en het script voor de documentaires. Ze moesten elkaar aanvullen. Daarna maakte hij de ontwerpen van de Forex prints en Airtex prints. Hij maakte tevens het ontwerp voor de bouw van de tentoonstelling. Hij maakte het ontwerp voor een uitkijkbunker en een vleermuizenbunker. Deze werden verwerkt in het bouwplan als leidraad voor de bouwploeg.

Documentaire Het verborgen verleden van Zandvoort

Het hart van de tentoonstelling is de documentaire Het verborgen verleden van Zandvoort. Hierin wordt de geschiedenis van Zandvoort tijdens de Tweede Wereldoorlog uitgelegd. De grote aanhang van de NSB, de deportatie van Joden, de sloop van Zandvoort en de bouw van de Atlantikwall. Stefan de Groot interviewde schrijver Frederik de Vos die 10 jaar was toen de Duitsers Zandvoort binnenvielen. Tevens werd er gefilmd in de Amsterdamse Waterleidingduinen, het Kostverlorenpark en in Zandvoort. Naast de documentaire werden er video’s gemaakt met Engel Scholtenlo van de Zandvoortse Bunkerploeg, Jan Kol in het Kostverlorenpark en DIk Bol.

3D animaties

Het ontwerp BUNKERS tentoonstelling Zandvoorts Museum moest een immersieve beleving worden. Om dit voor elkaar te krijgen werden er twee 3D animaties gemaakt door Blacksand Film. Een positieve animatie van Avro Lancasters die op 3 mei 1945 voedsel dropten en een animatie van het neerschieten van de Halifax NA 347 in de Amsterdamse Waterleidingduinen. De voedseldropping animatie wordt geprojecteerd op het plafond, zodat de bezoeker de vliegtuigen over ziet vliegen. Het neerschieten van de Halifax is te zien in de uitkijkbunker. Voor het maken van de 3D animaties maakte De Groot moving storyboards voor de animaties. Hij deed researach naar de vliegtuigen, het afweergeschut, de omgeving en op welk tijdstip de gebeurtenissen plaatsvonden. Hij zocht de juiste 3D-modellen en stuude deze met alle informatie naar de 3D animatoren, zodat zij de animaties zo realistisch mogelijk konden maken.

Interactief scherm

Voor interactie in de tentoonstelling werd een interactief scherm gebruikt. Op deze Belevenistafel zijn kaarten van Zandvoort te zien. Als je op punten op de kaart tikt dan krijg je meer informatie over de bunkers die in Zandvoort liggen. Anne Marion Cense zocht alle informatie van de bunkers en verwerkte deze in de kaarten. Naast de kaarten staan er ook eductieve vragen op het scherm. De vragen kan je beantwoorden als je de tentoonstelling hebt gezien. Scholen worden uitgenodigd om in Zandvoorts Museum opdrachten uit te voeren. Het resultaat van de opdrachten worden op de Belevenistafel geplaatst. Op de tafel zijn ook korte filmpjes te zien uit archieven en korte fragmenten van interviews.

Objecten Bunkers

Objecten in een tentoonstelling zijn onontbeerlijk. Zandvoorts Museum zocht contact met Bunkermuseum IJmuiden, het Juttersmuseum, Waternet en particulieren voor het lenen van objecten. Elk object vertelt zijn eigen verhaal en draagt bij aan het vertellen van het hele verhaal.

Bouw tentoonstelling

Twee weken voor de opening van de tentoonstelling werd er begonnen met de opbouw. Op basis van het bouwplan ging het bouwteam van Zandvoorts Museum aan de slag. Eerst werden ruimtes geschilderd in de juiste kleuren. Daarna werd het interieur van de uitkijkbunker gebouwd door een extern bedrijf. Vervolgens werd de techniek verzorgd door Techodesk Audiovisuele projecten. Schermen werden geïnstalleerd voor de diverse documentaires. Voor de projectie op het plafond en voor de documentaire ‘Het verborgen verleden van Zandvoort’ werden short throw beamers gebruikt. Geluid is altijd een probleem in een museum. Voor de documentaire werden speciale richtspeakers gebruikt, zodat bezoekers het geluid pas horen als ze gaan zitten. Daarna werden alle panelen opgehangen. Airtex fotobehang werd gemonteerd voor muurvullende foto’s. Vrijwilliger Jan Kol maakte een maquette van een bunker in aanbouw en hoe deze werd gebruikt in 1943 en hoe deze nu wordt gebruikt als vakantiewoning. Naast de tentoonstelling zijn er ook drie gerelateerde fotoexposities te zien van Dik Bol, Walter Sans en Koen van der Lee.

Social Media en pers

Voor social media maakte Stefan de Groot een trailer van de tentoonstelling. Naast de trailer maakte hij lange video’s voor YouTube en korte filmpjes voor Instagram en Facebook. Op Instagram en Facebook werden meerdere reclame campagnes ingezet. Verder verschenen er artikelen in kranten en online platforms. Er verschenen meerdere radio interviews en video interviews.

Stefan de Groot

Multimediakunstenaar  Stefan de Groot verzorgt tentoonstellingen voor musea. Eerder maakte hij voor Zandvoorts Museum de succesvolle tentoonstelling We gaan naar Zandvoort een digitale reis van verleden naar heden. Hij werkte ook mee aan de Sissi tentoonstelling en Magic Moments. Voor Verwey Museum Haarlem werkte hij mee aan de tentoonstelling Allemaal Haarlemmers en Haarlem 1572-1573 De stad belegerd en verdedigd.

Tentoonstelling: BUNKERS: Het verborgen verleden van Zandvoort
Opdrachtgever: Zandvoorts Museum
Locatie: Swaluestraat 1, Zandvoort
Realisatie: 8 maart 2024
Oppervlakte: 250 m2
Status: tijdelijk